Instalacja elektryczna w ogrodzie - jak ją wykonać?

Punkty elektryczne w ogrodzie

Nowe ogrody pozbawione elektryczności to rzadkość. Ułatwia ona wykonywanie różnych prac, pozwala na bezpieczne użytkowanie posesji po zmroku oraz umożliwia korzystanie z różnych urządzeń wyposażonych w napęd elektryczny, takich jak kosiarka, dmuchawa do liści czy też wertykulator. Instalacja elektryczna w ogrodzie pełni także rolę dekoracyjną. Za pomocą pięknych lampionów, lamp i girland świetlnych możemy stworzyć niepowtarzalną aranżację.

Punkty elektryczne potrzebne są w ogrodzie przede wszystkim do zainstalowania oświetlenia. Projektując ich lokalizację, powinniśmy mieć na uwadze przede wszystkim bezpieczeństwo poruszających się po posesji osób oraz względy dekoracyjne. Punkty elektryczne są niezbędne także, jeśli chcemy korzystać z różnych urządzeń zasilanych prądem. Warto zatem zastanowić się, jakiego sprzętu będziemy używać w ogrodzie.

Uzależnione jest to przede wszystkim od wielkości ogrodu. Im jest on rozleglejszy, tym więcej punktów elektrycznych trzeba zaplanować. Dzięki temu podczas wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych w ogrodzie nie będziemy musieli obawiać się, iż zbyt krótki kabel urządzenia elektrycznego nie pozwoli nam na obróbkę całego terenu. Punkty elektryczne rozmieszczone w strategicznych częściach ogrodu sprawią również, że nie będziemy musieli korzystać z przedłużek.

Oświetlenie w ogrodzie

Kiedy nasza posesja jest zlokalizowana w pobliżu latarni, która wystarczająco ją oświetla, nie potrzebujemy dodatkowych źródeł światła, aby zapewnić naszym bliskim bezpieczne poruszanie się po ogrodzie. Jeśli jednak tak nie jest, warto rozmieścić lampy:

• przy furtce oraz bramie wjazdowej na posesję,
• wzdłuż ścieżki i podjazdu,
• przy wejściu do domu i garażu.

W ten sposób zlokalizowane oświetlenie zapewni domownikom i gościom bezpieczne korzystanie z posesji po zmroku. Dodatkowe lampy warto zainstalować w altanie i na tarasie. Kolejne punkty elektryczne trzeba umieścić w tych miejscach ogrodu, gdzie planujemy budowę schodów. Podświetlenia wymaga również oczko wodne. Kolejne gniazdo przyda się, jeśli w okresie bożonarodzeniowym będziemy dekorować ogród lampkami świątecznymi.

Ponadto tę część oświetlenia, która będzie wyposażona w automatyczne sterowniki, na przykład czujniki ruchu, należy podłączyć do innego obwodu aniżeli lampy uruchamiane ręcznie. Wybierając źródła światła, warto zadbać także o to, aby nie tworzyły one zagrożenia pożarowego. W tym wypadku sprawdzą się żarówki, które nie emitują ciepła.

Polecane słupki oświetleniowe

Sprzęt elektryczny

Jeśli już wiemy, gdzie zlokalizować punkty elektryczne, by nasz ogród był bezpieczny i ładnie udekorowany, warto pomyśleć o względach praktycznych. Chodzi tu przede wszystkim o odpowiednie rozmieszczenie na posesji gniazdek, aby możliwe było korzystanie z urządzeń zasilanych prądem.

Sprzęt ten charakteryzuje się dużą popularnością, głównie z uwagi na cechy użytkowe, takie jak łatwość obsługi czy brak emitowania jakichkolwiek spalin. W porównaniu z urządzeniami spalinowymi, te na prąd wypadają lepiej. Charakteryzują się bowiem niższą ceną zakupu i mniejszymi kosztami eksploatacyjnymi, a podczas pracy mniej hałasują.

Podstawowym problemem przy użytkowania urządzeń elektrycznych jest jednak ich ograniczony zasięg działania, który determinuje długość kabla. Aby móc z nich wygodnie korzystać, mamy dwie możliwości:

• podłączenie przedłużaczy łączących sprzęt z gniazdkiem zlokalizowanym w domu bądź na zewnętrznej jego ścianie – takie rozwiązanie sprawdzi się, gdy mamy niewielki ogród. Jednak im dłuższy będzie przewód zasilający, tym trudniej będzie nam go za sobą ciągnąć, co utrudni wykonywanie niektórych czynności. Dodatkowo manewrując pomiędzy rabatami, nie trudno o jego splątanie lub uszkodzenie. W przypadku długiego kabla wzrasta również ryzyko jego przecięcia. Dotyczy to zwłaszcza urządzeń, takich jak kosiarka czy też wertykulator. Posiadają one bowiem niezwykle ostre noże. Należy mieć na uwadze także to, że im dłuższy przewód, tym mniejsze napięcie, w związku z czym spada wydajność sprzętu. Może być to szczególnie niebezpieczne, jeśli w naszych rękach znajduje się piła, którą tniemy gałęzie w ogrodzie.
• zainstalowanie w głębi ogrodu dodatkowego gniazdka elektrycznego – to rozwiązanie polecane szczególnie posiadaczom średnich i dużych ogrodów. Sprawdzi się także na małych posesjach, usprawniając korzystanie z urządzeń elektrycznych, takich jak odkurzacz elektryczny czy też rozdrabniacz. Większy zasięg przewodu i brak przedłużacza pozwala na szybkie i wydajne działanie sprzętu.

Polecane węże ogrodowe

Inne urządzenia elektryczne

Instalacja elektryczna jest niezbędna, jeśli chcemy, aby nasz ogród był inteligentny. Automatycznie otwierana brama, czujniki wilgotności gleby zdalnie uruchamiające system nawadniania roślin, urządzenia alarmowe, kamery, monitorowanie parametrów oczka wodnego, podgrzewanie podjazdu, ścieżki i schodów po wykryciu ujemnej temperatury powietrza czy też automatyczne sterowanie fontanną ogrodową. Wszystkie te mechanizmy wymagają podłączenia do prądu.

Jeśli zatem zależy nam na inteligentnym ogrodzie, musimy w taki sposób zaprojektować instalację ogrodową, aby możliwa była automatyzacja jego niektórych sfer. Wówczas będziemy mogli w pełni korzystać z udogodnień postępu technicznego.

Projektowanie instalacji elektrycznej w ogrodzie

Bez prądu nie będzie działał również dzwonek zamontowany przy furtce lub bramie wjazdowej. Oprócz zaplanowania punktu elektrycznego w tym miejscu, ważne jest jego odpowiednie zabezpieczenie przed szkodliwym wpływem czynników atmosferycznych, w tym zwłaszcza opadami deszczu i śniegu.

Jednym z rozwiązań jest zakup modelu, który ma uszczelnioną obudowę, dzięki której do jego wnętrza nie dostaje się wilgoć ani woda. Jeśli jednak zdecydowaliśmy się na zwykły dzwonek, możemy go ochronić poprzez zamontowanie nad nim blaszanego bądź plastikowego daszku.

Przy furtce lub bramie wjazdowej zazwyczaj instaluje się również domofon, co również musimy przewidzieć w projekcie instalacji elektrycznej. Postęp technologiczny sprawił jednak, że tradycyjne domofony w przypadku domów jednorodzinnych powoli stają się przeżytkiem.

Większy stopień bezpieczeństwa zapewnia bowiem wideofon. Wyposażony on jest w kamerę przy furtce i wyświetlacz, który montujemy w domu. Dzięki takiemu rozwiązaniu dokładnie wiemy, kto chce wejść na naszą posesję i czy na pewno jest tą osobą, za którą się podaje.

W przypadku domofonu, widefonu i dzwonka warto pamiętać o wykonaniu instalacji zanim nawierzchnia prowadząca do furtki lub bramy wjazdowej zostanie utwardzona. Wówczas będziemy mogli zakopać przewód doprowadzający prąd w ziemi, co korzystnie wpłynie na estetykę ogrodu.

Różne napięcia podstawą bezpieczeństwa w ogrodzie

Projektując elektryczną instalację ogrodową, warto wiedzieć, iż w zależności od urządzeń, jakie chcemy podłączyć do sieci, potrzebować będziemy prądu o różnym napięciu, w tym:

• napięcia 230V – tego typu prąd jest doprowadzany do domu i może być wykorzystywany także w instalacji ogrodowej, na przykład do zasilania sprzętu elektrycznego oraz oświetlenia, w tym lamp wyposażonych w żarówki energooszczędne. Większość dostępnych urządzeń na prąd oraz opraw oświetleniowych dostosowana jest właśnie do tego napięcia. Nie musimy się zatem martwić o ich bezpieczne użytkowanie. Przed zakupem jednak warto to sprawdzić. Jeśli decydujemy się na wykorzystanie prądu o napięciu 230V w instalacji ogrodowej, musimy spełnić określone wymogi bezpieczeństwa. Podstawową kwestią jest zabezpieczenie obwodu zasilającego odbiorniki (lampy, urządzenia elektryczne) dwoma automatycznie działającymi wyłącznikami. W tym celu stosuje się:

1. wyłącznik nadmiarowo-prądowy – aby wybrać optymalny model należy ustalić, jak duża moc obciąża instalację, gdy podłączone są wszystkie odbiorniki,
2. wyłącznik różnicowo-prądowy – jego zadaniem jest ochrona użytkowników przed ewentualnym porażeniem. Oba wyłączniki należy zamontować w rozdzielnicy domowej bądź dodatkowej, którą umieszcza się bliżej odbiorników prądu. Jeśli układamy kable w gruncie, musimy pamiętać o ich odpowiednim wyborze (przewody trójżyłowe o przekroju minimum 2,5 mm), zaizolowaniu, zabezpieczeniu i zakopaniu – głębokość, na której będą się znajdować nie może być mniejsza niż 70 cm.

• napięcie bezpieczne 12V lub 24V – jego podstawowym atutem jest to, iż w sytuacji, gdy przewody ulegną zniszczeniu, nie zagraża ono człowiekowi ani zwierzętom przebywającym w ich pobliżu. Z tego względu prąd o tym napięciu zazwyczaj służy do zasilania oczek i pomp wodnych. Jeśli w naszym ogrodzie mamy fontannę, do tłoczenia wody można wykorzystać napięcie bezpieczne bądź, o ile wewnętrzna instalacja pompy jest hermetycznie zamknięta, także i 230V. Co więcej, w przypadku zastosowania napięcia bezpiecznego niezwykle ważną kwestią jest dobór oświetlenia do lamp. Spośród oświetlenia energooszczędnego odpowiednie będą jedynie diody LED.  Aby obniżyć napięcie, należy zastosować:

1. transformator do 24V – zmniejsza napięcie do 24V,
2. transformator do 12V – zmniejsza napięcie do 12V.

• Wybierając odpowiedni model, musimy pamiętać o tym, iż jego moc musi przewyższać moc wszystkich odbiorników jednocześnie podłączonych do sieci. Ważny jest również przekrój żył w przewodach, który powinien być dobrany do długości instalacji i jej obciążenia. Podobnie jak w przypadku napięcia 230V, instalacja 12/24V musi być wyposażona w zabezpieczające ją wyłączniki. Należy je zamontować za transformatorem.

Projektując instalację elektryczną w ogrodzie, dobieramy rodzaj napięcia w zależności od tego, jakie odbiorniki planujemy zamontować:

• domofon, dzwonek, wideofon – instalacja o napięciu bezpiecznym – 12 lub 24V,
• oświetlenie – instalacja o napięciu 230V, zabezpieczona włącznikami nadmiarowo-prądowym oraz różnicowo-prądowym,
• automatyczna brama – do silnika otwierania bramy niezbędna jest instalacja wyposażona w włączniki nadmiarowo-prądowy oraz różnicowo-prądowy,
• gniazdo do sprzętu ogrodniczego – w tym wypadku aby zapewnić bezpieczeństwo użytkowania, należy zamontować w rozdzielnicy wyłączniki bezpieczeństwa,
• automatyczne nawadnianie ogrodu – sterownik i skrzynka instalacyjna mechanizmu automatycznego podlewania wymaga podłączenia do prądu z napięciem bezpiecznym,
• oczko wodne – instalacja bezpieczna bądź 230V – o ile posiadamy pompę wyposażoną w hermetyczne przewody.

Jak rozprowadzić instalację elektryczną w dużym ogrodzie?

W przypadku rozległego ogrodu gniazda na ścianie domu mogą okazać się niewystarczające. W głębi posesji należy zainstalować dodatkowy punkt poboru energii elektrycznej. To właśnie do niego będziemy podpinać urządzenia elektryczne, takie jak kosiarka, aerator czy dmuchawa do liści. Punkt ten może mieć postać:

• dwubiegunowego gniazdka wtyczkowego wyposażonego w styk ochronny – z uwagi, iż będzie ono znajdowało się na otwartym terenie warto zadbać o to, aby miało odpowiednią obudowę. Powinna ona być pyło- i strugoszczelna, hermatyczna oraz miała wysoki stopień szczelności IP 65. W przeciwnym razie gniazdko nie będzie miało należytej ochrony przed trudnymi warunkami atmosferycznymi. Gniazdko to należy umieścić w skrzynce wykonanej z tworzywa sztucznego, którą osadzimy na niewielkim fundamencie z betonu. Dodatkowo skrzynka musi być wyposażona w szczelnie zamykane drzwiczki oraz powinna charakteryzować się pyłoszczelnością, wysokim stopniem szczelności IP 67 oraz odpornością na zanurzanie w wodzie. Dzięki temu możemy być pewni, iż korzystanie z punktu poboru energii zlokalizowanego w głębi posesji będzie bezpieczne, a on sam nie ulegnie awarii pod wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych. Odpowiednia jakość obudowy i skrzynki oznacza również lepszą trwałość gniazdka.

Projektując i montując instalację elektryczną w ogrodzie, musimy mieć na uwadze przede wszystkim rodzaj oraz liczbę odbiorników, z jakich będziemy korzystać w ogrodzie. Warto o tym pomyśleć zanim utwardzimy ścieżki, położymy trawnik czy też zasadzimy kwiaty w rabatach. W przeciwnym razie będziemy zmuszeni do przekopania ogrodu w celu umieszczenia przewodów w ziemi.

Polecane artykuły

Wertykulator do trawy – jak wybrać? Jaki najlepszy?

Szpadel do ogrodu - jak wybrać? Jaki najlepszy?

Kosiarka do ogrodu - jak wybrać? Jaka będzie najlepsza?